არქეტიპი ბერძნული სიტყვაა სიყვასიტყვით რაიმის ორიგინალურ ნიმუშს ნიშნავს, მათ შორის, ადამიანის ნიმუშსაც.

ფსიქოლოგმა კარლ გუსტავ იუნგმა არქეტიპის კონცეფცია ადამიანის ფსიქიკის თეორიაში გამოიყენა. მას სჯერა, რომ ადამიანთა ორიგინალური ნიმუშების მახასიათებლები თავს იჩენს მსოფლიოს ნებისმიერ ადამიანში.

იუნგის მიხედვით, არქეტიპები წარმოგვიდგენენ ადამიანების ფუნდამენტურ მოტივებს.

არსებობს ბევრი განსხვავებული არქეტიპი. იუნგი განსაზღვრავს 12 პირველად ტიპს, რომლებიც ადამიანის ძირითადი მოტივაციებისა და ქმედებების განმაპირობებელია.

იუნგის თეორია ეხმარება ადამიანებს გაიგონ, თუ რომელი არქეტიპი დომინირებს მათ პიროვნებაში.

1. კეთილსინდისიერის არქეტიპი:

დევიზი: თავისუფლება ყველას.

ძირითადი სურვილი: სამოთხეში მოხვედრა.

მიზანი: ბედნიერება.

მთავარი შიში: რომ რაღაცის გამო დაისჯება.

სტრატეგია: საქმის სწორად კეთება.

სისუსტე: გულუბრყვილობა.

ნიჭი: რწმენა და ოპტიმიზმი.

2. მაძიებელი არქეტიპი:

დევიზი : ქალი და მამაკაცი თანასწორია.

მთავარი სურვილი: სხვებთან დაკავშირება.

მიზანი: ეკუთვნოდეს ვინმეს

მთავარი შიში: რომ მარტო დარჩება.

სტრატეგია: განავითაროს სამყარო.

სისუსტე: საკუთარი თავის დაკარგვა.

ნიჭი: ნაკლებად პრეტენზიულობა, რეალობის აღქმის უნარი.

3. გმირის არქეტიპი:

დევიზი: თუარის სურვილი,მასთან მისასვლელ გზასაც იპოვი.

მთავარი სურვილი: იმოქმედოს ღირსეულად.

მიზანი: გახდეს პროფესიონალი და გადაარჩინოს სამყარო.

მთავარი შიში: რომ ერთხელაც სისუსტეს გამოიჩენს.

ნიჭი: კომპეტენტურობა და გამბედაობა.

4. მზრუნველი

დევიზი: შეიყვარე მეზობელი საკუთარი თავის მსგავსად

მთავარი სურვილი: სხვებზე ზრუნვა.

მიზანი: სხვების დახმარება.

მთავარი შიში: ეგოისტობა

სტრატეგია: საქმის სხვებისთვის კეთება.

სისუსტე: მას ხშირად ექსპლუატაციას უწევენ სხვები.

ნიჭი: თანაგრძნობა, სიკეთე.

5. მკვლევარი

დევიზი: ნუ შემაჩერებ!

მთავარი სურვილი: თავისუფლების პოვნა და სამყაროს შეცნობა.

მიზანი: ჰქონდეს სავსე ცხოვრება და მიიღოს გამოცდილება.

მთავარი შიში: ხაფანგში გაბმა და შინაგანი სიცარიელე.

სტრატეგია: მოგზაურობა, ახალი გამოცდილების მიღება და მოწყენილობისგან თავის დაღწევა.

სისუსტე: უმიზნოდ ხეტიალი.

ნიჭი: დამოუკიდებლობა, ამბიციურობა.

6. მეამბოხე

დევიზი: წესები იმისთვისაა შექმნილი რომ დაარღვიო.

მთავარი სურვილი: შურისძიება, ან რევოლუცია.

მიზანი: გადატრიალება.

მთავარი შიში: რომ ძალა არ ეყოფა, ან მისი ქმედება არაფექტური იქნება.

სტრატეგია: ჩაშლა, განადგურება.

სისუსტე: კრიმინალი, დანაშაული.

ნიჭი: თავისუფლებისმოყვარეობა.

7. შეყვარებული

დევიზი: შენ ხარ ერთადერთი.

მთავარი სურვილი: ინტიმური ურთიერთობა და გამოცდილების მიღება.

მიზანი: იყოს სასიყვარულო ურთიერთობაში, იმუშაოს ისეთ გარემოში, სადაც ის უყვართ.

მთავარი შიში: მარტო დარჩენის, რომ არავის ეყვარება და არ იქნება სასურველი.

სტრატეგია: გახდეს უფრო და უფრო მეტად მომხიბვლელი.

სისუსტე: რომ საკუთარ იდეტობას დაკარგავს.

ნიჭი: არის ვნებიანი, გრაციოზული და მომხიბვლელი.

8. გამომგონებელი, ხელოვანი

დევიზი: თუ შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, მაშინ ამის გაკეთებაც შეგიძლიათ.

მთავარი სურვილი: შექმნას რაღაც ახალი.

მიზანი: რეალიზება მოახნოს წარმოსახულის.

მთავარი შიში: რომ იდეებს ვერ განახორციელებს.

სტრატეგია: გააკონტროლოს ყველაფერი და გამოიმუშაოს ახალი უნარები.

ამოცანა: შექმნას კულტურა საკუთარი ხედვით.

სისუსტე: პერფექციონიზმი.

ნიჭი: კრეატიულობა, წარმოსახვის უნარი.

9. კლოუნის, ხუმარას არქეტიპი

დევიზი: შენ ერთხელ ცხოვრობ.

მთავარი სურვილი: იცხოვროს მოცემული მომენტით და დატკბეს ცხოვრებით.

მიზანი: რომ გაატაროს კარგი დრო.

მთავარი შიში: რომ მოიწყენს.

სტრატეგია: ხუმრობა, გართობა და ბევრი სიცილი.

სისუსტე: დროის ფუჭად კარგვა.

ნიჭი: მხიარულების უნარი.

10. ბრძენი

დევიზი: სიმართლე გაგათავისუფლებთ.

მთავარი სურვილი: სიმართლის პოვნა.

მიზანი: გამოიყენოს ინტელექტი და ანალიზის უნარი მსოფლიოს შესაცნობად.

მთავარი შიში: რომ მას უგულებელყოფენ.

სტრატეგია: ინფორმაციისა და ცოდნის მიღება.

სისუსტე: მხოლოდ სწავლა და უმოქმედობა.

ნიჭი: სიბრძნე და ინტელექტი.

11. ჯადოქარი, გრძნეული

დევიზი: ყველაფერი შემიძლია.

მთავარი სურვილი: გაიგოს და იცოდეს ყველაფერი.

მიზანი: ოცნებები აქციოს რეალობად.

მთავარი შიში: რომ ქმედებას უარყოფითი შედეგი მოჰყვება.

სტრატეგია: განავითაროს სამყარო თავისი შეხედულებისამებრ.

სისუსტე: გახდეს მანიპულაციის მსხვერპლი.

ნიჭი: იპოვოს გამარჯვების გზა.

12. მმართველი

დევიზი: ძალაუფლება არ არის ყველაფერი ეს მართვის შემადგენელი ნაწილია.

მთავარი სურვილი: გააკონტროლოს ყველაფერი.

მიზანი: იყოს წარმატებული - წარმატებული ოჯახით წარმატებულ საზოგადოებაში.

სტრატეგია: აჩვენოს ძალა.

მთავარი შიში: ეშინია ქაოსისა და დამხობის.

სისუსტე: ავტორიტარიზმისკენ მიდრეკილება.

ნიჭი: ლიდერობის უნარი და პასუხისმგებლობის გრძნობა.